Wanneer we – pak hem beet – 15 jaar terug in de tijd gaan, vraag je je nu wel eens af: hoe deden we het toen allemaal? Vandaag de dag zijn we voorzien van allerlei (communicatie)technieken die ons ondersteunen in het dagelijks wonen, werken, zorgen en recreëren. De tablet en smartphone als bekendste uiting. Waar zijn we zonder deze middelen?
Intieme technologie: de techniek vermenselijkt
Een betere vraag is misschien: wie zijn we zonder? Techniek komt steeds dichterbij. In het nog steeds lezenswaardig rapport van het Rathenau Instituut ‘Intieme Technologie’ wordt er gesproken over technologie in, over, tussen en als ons. Het laatste doelend op de toenemende vormen van robotica. Het rapport legt op een eenvoudige manier uit wat de impact van technologie gaat zijn op mens en maatschappij.
Vanaf het allereerste moment heeft de mens allerlei vormen van techniek ingezet om zichzelf vooruit te brengen. Het verschil met vroeger is dat in deze tijd technische innovaties elkaar in moordend tempo opvolgen. Technologie is tot in de haarvaten doorgedrongen in onze manier van wonen, werken, recreëren en zorgen. We staan dag in dag uit met elkaar in verbinding via 1001 technische systemen. Soms bewust, vaak niet. Techniek in de vorm van energie en communicatie is van een zodanig groot belang, dat we in paniek raken wanneer het wegvalt.
Een automatische kraan of doorspoelend urinoir. Smart spiegels die de verkeersinformatie en inkomende e-mails vast laten zien, terwijl je je aan het scheren bent. De WC aan het IP om op deze wijze meer grip te krijgen op facilitaire kosten. Zomaar een paar willekeurige voorbeelden die aangeven hoe dichtbij ICT technieken zijn gekomen. Technieken die van de installateur andere kennis vragen. In toepassingen, producten maar ook in allerlei processen. Op gebied van verkoop, engineering, installatie en bovenal in de kennis van de klantprocessen.
Digitale transformeren
Inmiddels mogen we vaststellen dat de digitalisering een ongelofelijke impact heeft gekregen op ons leven. Er is veel gezegd en geschreven over The Internet of Things, ook wel benoemd als The Internet of Everything. Het is de verwachting dat de komende jaren elk eindproduct op een of andere wijze een ‘verbinding’ krijgt met internet. Vanuit deze gedachte is het niet voor niets dat we spreken over het toetreden van een nieuw tijdperk: die van automatisering en informatietechnologie. In zijn boek ‘Digtaal is het nieuwe normaal’ beschrijft auteur Peter Hinsen het kantelpunt waarop we staan. Daar waar we digitaal als vernieuwende constante, gaan beschouwen als de norm. De norm van digitale transformatie.
Laten we eens een voorbeeld bekijken in onze techniek. We starten in de meterkast. De elektriciteits-, gas- en watermeter worden slim. Meetgegevens zijn 24/7 uit te lezen. Samen met de data uit de verschillende onderliggende technische systemen (van cv-ketel tot aan waterkraan en toilet) krijgen we nieuwe bronnen van inzicht. Het is data die wij kunnen analyseren en waarop we kunnen handelen, zelfs anticiperen. Zo krijgen wij als branche er een uitdaging bij. Naast correctief (storingen oplossen) en preventief (onderhoud en beheer) hebben we mogelijkheden tot predictief handelen. Proactieve monitoring van alle technologie in het gebouw om onnodige uitval voortijdig te voorkomen. Een voorbeeld? Uw klant wil geen verloftijd meer opnemen om thuis te zijn voor cv-onderhoud. De vitale installatiefuncties checkt u als specialist maar op afstand. En is ingrijpen nodig dan maakt u een afspraak voor in de avonduren.
Zonder keuze geen kansen
Installatiebedrijven die alleen zich richten op de conventionele praktijk, krijgen het steeds moeilijker. Het is als het pak hagelslag in de supermarkt, daar onderscheid je je niet meer op. KPI’s als uur-/materiaalverhouding, binnen/buiten of projectomzet/-marge geven de ondernemer steeds minder houvast. Nieuwe verdienmodellen zijn geen koffiepraat, maar noodzaak!
Het installatiebedrijf is vanouds gericht op projectmatig werken vanuit lineaire processen. Veelal aan projecten verkregen via aanbestedingstrajecten. Medewerkers in onze bedrijfstak zijn technisch georiënteerd en het is algemeen bekend dat deze meestal communicatief niet sterk zijn. Een uitdaging wanneer je je realiseert dat de toekomst, de nieuwe economie, inzet op sociale innovatie. Waar het meer zal gaan om waarom je iets doet in plaats van het wat en hoe. Het traditionele verdienmodel van de installateur is in een terminaal stadium. Er is maar één geneesmiddel, meegaan in de lijn van de digitale transitie. De werkzaamheden vertalen naar maandelijks factureerbare diensten. Het is geen vraag, maar een must om kennis en kunde te vertalen naar diensten waarin de consument (zowel zakelijk als particulier) échte toegevoegde waarde ervaart.
Wat is uw visie op de toekomst en wie zet u centraal? Staat u dicht bij de klant, gaat u voor de beste oplossing of voor de beste prijs? Wat wilt u weten, wat moet u weten? Welke kennis en kunde is nodig, maar: waar investeert u nu wel of niet in. In de branche hebben we best kennis van wat er om ons heen gebeurt, maar vaak wordt er domweg niet gekozen. We doen van alles wat. Met tot gevolg botsende situaties en marginale resultaten. Ik maak het met een simpel voorbeeld duidelijk. Het lukt niet om het serviceniveau van KLM aan te bieden tegen het prijsniveau van EasyJet. Toch is dit vaak het ‘verdienmodel’ dat de branche aan het nastreven is.
Kansrijke transitie, kansrijke toekomst
We leven niet meer in een tijdperk van veranderen. We leven in een verandering van tijdperk. Het is een bekende uitspraak van Jan Rotmans. Interessant om zijn visie te lezen in zijn boek ‘Verandering van tijdperk, Nederland kantelt’. Het is een zekere wet: oude tijden herleven niet meer. Dat wat ooit in onze sector was, komt niet meer terug. De vierde revolutie (automatisering & internet) is volop gaande, ook in de technische branche. De installaties zijn oplossingen waarbij het niet alleen meer gaat om het aandraaien van de juiste schroef. Het gaat ook om het plaatsen van het vinkje op de juiste plek in de ondersteunende software.
Was robotica in de jaren ’90 een industriële term en een heilige graal in productiebedrijven, nu is het dit bijvoorbeeld ook in de zorgsector. Augmented Reality verbindt de echte wereld met een virtuele waarmee kennis en specialisme efficiënter ingezet gaat worden. Via allerlei sensortechnologieën krijgen we meer inzichten in ons wonen, werken, recreëren en onze gezondheid. En en passant ook nog in de omgeving (het gebouw, de ruimte of locatie) waar we ons op dat moment bevinden. Zowel technisch als functioneel. De slimme software gekoppeld aan deze sensoren geven ons op menselijke wijze adviezen. Een digitale Joop helpt je bij je medicijninname. Anna beantwoordt je vragen over je cv-instellingen of je PV-installatie. Maar schakelt ook de installateur in bij een storing (inclusief een gegevensset van de ketel en de storing). Met deze ontwikkelingen in het achterhoofd ontstaat er een kansrijke markt voor kennisbedrijven in de sector.
Met kennis kiezen
Een keuze maken voor uw bedrijf en haar toekomst, kan overweldigend lastig zijn. Waar doe je goed aan? De ontwikkelingen gaan immers zo snel. Laat u helpen in zicht krijgen op het keuzepalet. Zet juiste kennis in om keuzes te kunnen maken. Of vergaar zelf de kennis via trainingen, opleidingen, medewerkers, seminars, beurzen of welke vorm dan ook.
Blijven roepen “het moet anders” en tegelijkertijd graag het bestaande in stand houden komt overeen met stilstaan. En stilstaan is achteruitgaan. Kies! Kies, in de wetenschap dat kiezen gepaard gaat met kiespijn. Bijt door de zure appel heen van de consequenties uit uw keuze. Niet de sterksten, maar diegenen die zich – vanuit kennis van zaken – het best weten aan te passen aan de nieuwe realiteit, overleven. Ook in de technische installatiebranche.
Maarten van der Boon, Novitek
